AKRA FM TEFSİR SOHBETİ

20 Ekim1998

--------------------------

PRof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN

ŞEYTAN'DAN ALLAH'A SIĞINMAK

Esselâmü aleyküm ve rahmetullàhi ve berekâtühû!..

Aziz ve sevgili Ak-Radyo ve Ak-Televizyon izleyicileri! Allah hepinizden razı olsun... Sevdiği, razı olduğu işleri yapmayı; ömürlerinizi rızasına uygun geçirmeyi nasib eylesin... Tevfîkını cümlenize refîk eylesin... Cümlenize yardım eylesin... Hepinizi dünyada ahirette mes'ud ve bahtiyar eylesin...

a. Kur'an Okurken Şeytan'dan Allah'a Sığınılması

Şimdiye kadarki tefsir sohbetlerimizde besmeleyi anlatmıştık en son. Bir de biliyorsunuz Kur'an-ı Kerim okunurken namazın birinci rekâtında da, namazın haricinde de Kur'an-ı Kerim'in kıraati başladığı zaman, tilâveti başladığı zaman, sadece "Bismillâhir-rahmânir-rahîm." denilmiyor; "Ezü billâhi mineş-şeytànir-racîm. Bismillâhir-rahmânir-rahîm." deniliyor.

Allah-u Teàlâ Hazretleri İkra' sûresiyle:

(İkra' bismi rabbikellezî halak) "Yaratan Rabbinin adını anarak, onunla okumaya başla!" dediğini anlatmıştım eski sohbetlerimizde. Demek ki Kur'an-ı Kerim'in ilk başlangıcında Cenâb-ı Hak Peygamber Efendimiz'e, adıyla başlamayı tavsiye ediyor.

Bir başka ayet-i kerimede de:

(Ve izâ kara'tel-kur'âne festeiz billâhi mineş-şeytànir racîm) "Kur'an-ı Kerim okuduğun zaman Allah'a sığın, Allah-u Teàlâ Hazretleri'ne istiàze eyle, şeytandan Allah'a sığın!" deniliyor.

Bu, şeytandan Allah'a sığınmak meselesi bütün alimlere göre sünnettir. Hatta bazı büyük alimler, bazı din büyükleri vacib demişlerdir. Namazın dışında, sadece Kur'an-ı Kerim okunurken ezü besmele okunması da mendubdur.

Bu bakımdan bugünkü konuşmamda ezü-besmeleyi de anlatarak eğer vakit olursa Fâtiha'nın açıklanmasına geçeceğim.

Bu ezü, Allah'a şeytandan sığınmak konusunda bazı ayet-i kerimeleri okumak istiyorum. Allah-u Teàlâ Hazretleri bir ayet-i kerimesinde buyuruyor ki:

(Ve immâ yenzeğanneke mineş-şeytâni nezğun festaiz billâhi innehû hüves-semîul-alîm) [Eğer şeytandan gelecek kötü bir düşünce seni dürtecek olursa, hemen Allah'a sığın! Çünkü o işitendir, bilendir.] buyruluyor. Yâni Allah'a, Semi' ve Alîm olan Allah'a şeytandan istiàze etmek, sığınmak emrediliyor. Bir ayet-i kerîme bu.

Diğer bir ayet-i kerimede:

(Ve kul rabbi ezü bike min hemezâtiş-şeyâtîn. Ve ezü bike rabbi en yahdurûn.) "Ve de ki: Yâ Rabbi ben sana sığınıyorum, şeytanın saplamalarından, aldatmalarından, vesveselerinden ve onların başıma üşüşmelerinden sana sığınıyorum!"

Burada da gene sığınmak emredilmiş oluyor Peygamber SAS Efendimiz'e... Demek ki Kur'an-ı Kerim'in muhtelif ayet-i kerimelerinde, bu insanoğlunun azılı düşmanı olan şeytandan Allah'a sığınmak emrediliyor ve özellikle Kur'an-ı Kerim'in okunmasına girişilirken de Allah-u Teàlâ Hazretleri'ne sığınmak emrediliyor.

Yukarıda 36. ayetini kaydettiğimiz, Fussilet Sûresi'nin 34. ayet-i kerimesinde, kötülük yapanlara, düşmanlara iyilik yapılması emrediliyor. Demek ki onlara iyilik yapılırsa, hayır yapılırsa, kötülüğe iyilikle mukàbele edilirse, onun içindeki kırgınlıklar, düşmanlıklar değişebilir. Yâni düşmanlık devamlı değildir, dostluğa dönebilir. Kalbi yumuşayabilir, sevmeye başlayabilir. Onun için, kötülüğe iyilikle mukabele etmek, insanların insan olan düşmanlarına karşı Allah tarafından tavsiye ediliyor.

Demek ki biz, mümkün olduğu kadar ihsanda bulunarak, ikramda bulunarak, iyilikler yaparak o düşmanların gönüllerini hayra çevirmeye, tebliğe çevirmeye çalışacağız. Gönül kazanmaya çalışacağız. Bu, Allah'ın emri oluyor.

Amma şeytana gelince, bu şeytandan Allah'a sığınılması emrediliyor ayet-i kerimede. Çünkü şeytan kendisine iyiliği, hayır yapmayı, ihsan ve ikram yapmayı anlamaz, kabul etmez ve ancak âdemoğlunun mahvolmasını, helâk olmasını ister ve düşmanlığı değişmeyecek bir düşmanlıktır.

Ezelde Allah-u Teàlâ Hazretleri onu yaratmış. Böyle bir imtihan müslümanların karşısında, mü'minlerin karşısında, hatta bütün insanların karşısında böyle bir tehlike var. Ve bunun tehlikeli olduğunu da Allah-u Teàlâ Hazretleri ayet-i kerimelerle bize öğrettiğine göre biliyoruz ki:

(İnneş-şeytâne leküm aduvvün fettahizûhü adüvvâ.) "Şeytan sizin düşmanınızdır, siz de onu düşman belleyin, düşman edinin!"

(E fetettahizûnehû ve zürriyyetehû evliyâe min dûnî ve hüm leküm adüv.) "Siz beni bırakıp, Rabbinizi, yaradanınızı, hâlıkınızı bırakıp, size açık düşman olduğu halde şeytanı ve onun zürriyyetini mi dost ediniyorsunuz? Hiç böyle şey olur mu?" diye şeytana dostluk olmayacağını bildirmiş oluyor.

Hazret-i Âdem Atamız'a da:

(İnne hâzâ adüvvün leke ve lizevcike) "Ey Âdem, bak bu mahlûk senin için de, eşin Havva için de bir düşmandır. Bak, dikkat et! Gözünü aç, onun düşmanlığına karşı uyanık ol!" diye cennette bildirdiğini, ayet-i kerimelerden, Kur'an-ı Kerim'den öğrenmiş oluyoruz. O dünya hayatından önceki bir olay ama, Allah bildirdiği için öğrenmiş oluyoruz.

Demek ki değişmez bir düşman. Düşman olarak yaratılmış ve böyle iyilik yapmakla filân kalbi yumuşayıp da değişmesi bahis konusu olmayan bir varlık.

O zaman ne olacak?.. Bu böyle Âdem Atamız'ı kandırmış, cennetten çıkartmış. Yalan yere yemin etmiş. Ondan sonra Allah-u Teàlâ Hazretleri'ne:

(Febiizzetike leuğviyennehüm ecmaîn.) "Ben onların hepsini, Âdem'i ve Âdem'in evlâdlarını, senin izzetine and olsun ki saptıracağım, aldatacağım, kandıracağım!" diye karar vermiş, bu kararını beyan etmiş.

Allah da, "Eh yapabilirsen yap bakalım!" diye imtihan olarak ona da fırsat vermiş. O vesvese verecek. İnsanoğlu şeytanın düşmanlığını anlayacak ve şeytana kanmayacak. Yâni insanın görevi bu.

Âdem Atamız'ı kandırmış. Bu usta bir kandırıcı. Âdem Atamız'ı da nasıl kandırmış?

(Hel edüllüke alâ şeceretil-huldi ve mülkin lâ yeblâ) "Meyvasını yediğin zaman ebediyyen cennette kalacağın ve artık elinden bir daha kaçmayacak bir güzel saltanata, devlete, nimete, saadete nâil olacağın bir şeyi sana öğreteyim mi? Bak bu ağacın meyvasından ye!" diye şeytan, Âdem Atamız'ı kandırmış. Şimdi bizi de kandırma durumu var.

Onun için Allah-u Teàlâ Hazretleri Kur'an-ı Kerim okurken ve daha başka işlerde, şeytandan kendisine sığınmamızı emrediyor. Yâni şeytana karşı bizim yapabileceğimiz şey ne? Birinci iş şeytanın şeytan olduğunu bilip Allah-u Teàlâ Hazretleri'nin ayetlerinden ikàzını öğrenip... Şimdi ben de size nakletmiş oldum kırık dökük cümlelerimle... Ayeti kerimeleri ilerde tabii yeri gelince, daha geniş açıklarız. Hadis sohbetlerimizde de şeytanla ilgili geniş konuşmalarımız, anlattığımız güzel hadis-i şerifler olmuştu.

Biz de kanmayalım diye bir kere uyanık bulunacağız, dikkat edeceğiz. Şeytanı tanıyacağız, şeytanın varlığından haberdar olacağız. O bizi madem ezelde düşman edinmiş; biz de onun düşman olduğunu bilip onun düşmanlığına karşı müteyakkız olacağız.

Bu, dünya hayatı imtihan olduğu için, bir görev... Yâni Allah dileseydi şeytanın yaratmazdı. Dileseydi ona fırsat vermezdi. Ama insanoğlunu dünyaya imtihan için gönderdiği kesin olduğuna göre, bu imtihanın bir cilvesi, cilve-i Rabbânî, bir cilvesi. İnsanın karşısında böyle bir acayip, görünmez, kurnaz mahluk var. İnsanın içine giriyor, kalbine giriyor, damarlarında dolaşıyor, aklına vesvese veriyor... Fakat o kadar. İşte onun düşman olduğunu bileceğiz, şeytan insana nasıl vesvese verir bileceğiz; bir...

İkincisi Allah'a sığınacağız. Allah-u Teàlâ Hazretleri kendisine sığınmamızı, kendisine tevekkül etmemizi, dayanmamızı her yerde istiyor. Kur'an-ı Kerim'in pek çok ayet-i kerimesinde kendisine tevekkül etmeyi bize emrediyor. Şeytandan da Allah'a sığınmayı emrediyor.

Demek ki Kur'an-ı Kerim'in tefsirine girdiğimiz sırada, ilk başta Allah, "Allah'ın adıyla oku!" diye emrettiğinden, her işimize başlarken Allah'ın adını anacağız, Allah'tan yardım isteyeceğiz. O işi tamamlamasını niyaz edeceğiz Cenâb-ı Hak'tan... "Yâ Rabbi şu başladığım işte bana yardım eyle, itmâmını nasib eyle!" diyeceğiz. "Başarmam için bana gayret, kuvvet ver, yardım eyle!" diyeceğiz. Besmelenin bir mânâsı, yâni anlamı, mahiyeti bu.

Bunun yanısıra bir de, evet Allah'ın adıyla bir işe başlıyoruz, ondan yardım istiyoruz, Allah'ın rızasını düşünerek bu işe girişiyor. Râzı olduğu için bu işi yapıyoruz. Râzı olmadığı işi yapmayacağız. "Râzı olmasaydı bu işi yapmayacaktık. Allah bize yardım etsin!" diye de, "Onun adını anarak, ona dayanarak bu işe başlıyoruz." diyeceğiz. Bu bir vazife...

Kur'an-ı Kerim'in inmesine, vahyin inmesinin başlanmasında da Allah-u Teàlâ Hazretleri, ilk önce böyle, "Allah'ın adını okuyarak, anarak, Allah'ın adını yâd ederek kıraat eyle!" dediği için. Her şeyin başı Allah'ın adını anmak...

Bir de Allah-u Teàlâ Hazretleri'ne sığınmak... O da, şeytan tesir edebilir, vesvese verebilir, kandırabilir, şeytanın düşmanlığını hatırlamak bakımından önemli bir şey oluyor. Kur'an-ı Kerim okunurken ezü besmele çekilecek; "Ezü billâhi mineş-şeytânir-racîm. Bismillâhir-rahmânir-rahîm." denilecek.

b. Peygamberimiz'in Şeytandan Sığınması

Peygamber SAS Efendimiz'den rivayet olunmuş bir hadis-i şerifi, bu konuyla ilgili olduğu için açıklıyorum:

(Kâne izâ kàme minel-leyli) Peygamber SAS Efendimiz geceleyin uyanırdı, (istefteha salâtehû ve kebbera) abdest alır, namaz kılardı, gece namazı kılardı."

Sevgili izleyiciler, dinleyiciler! Geceleyin namaz kılmak çok önemli ve Peygamber Efendimiz'in ashâbına ilk sûrelerle tavsiye edilmiş bir şey. Geceleyin uykuyu böleceğiz, kalkacağız, abdest alacağız, namaz kılacağız. En evvel gelen emirlerden biri. "Yâ eyyühel-müzzemmil..." sûresi ilk inen sûrelerdendir. Oradan emredilmiş ve geceleyin sahâbe-i kiram kalkar, ibadet ederlerdi. Ve gece ibadeti insanı çok çabuk geliştirir. Mânevî bakımdan çok çabuk terakkî ettirir, yükseltir.

Peygamber Efendimiz kendisi geceleri, muntazaman kalkardı. Çünkü Allah-u Teàlâ Hazretleri kendisine:

(Ve minel-leyli fetehecced bihî nâfileten lek) [Gecenin bir kısmında uyanarak, sana mahsus bir nafile olmak üzere namaz kıl!] diye emretmişti.

"Namaza durmadan önce "Allahu ekber" diye namaza başlar, sonra derdi ki: (Ezü billâhis-semîil-alîmi mineş-şeytânir-racîm) "Her şeyi çok iyi işiten, çok iyi bilen Allah-u Teàlâ Hazretleri'ne sığınırım, racîm olan, recmedilmiş olan şeytandan. (Min hemezehû ve nefehahû ve nefesehû) Onun böyle vesvese vermesinden, kalbe bazı fikirler ilkà etmesinden ve aldatmasından Allah'a sığınırım" derdi.

Yâni bu şekilde böyle, şeytandan Allah'a sığınarak demiş oluyoruz ki:

"--Yâ Rabbi, dinimin emirlerini yapmakta bu beni engellemesin, bana zarar vermesin! Dünyevî ve dînî her işimde karşıma engel olarak çıkmasın! Beni senin rızan yolundan saptırmasın! Emrettiğin işleri yapmaktan alıkoymasın! Yasak olan işleri de beni kandırıp yaptırmasın!.."

Şeytandan insanoğlunu ancak Allah korur. Biz onu görmediğimiz için, içimizde de dolaştığından başka türlü kurtulamayız. Onun için, istiàze ederek Allah'a ilticâ etmiş oluyoruz. Her türlü şerden ve her türlü şerliden Allah'a sığınmış oluyoruz.

c. Şeytan Kelimesi

İstiàze ederken "Estaîzü billâh" denilir veya "Ezü billâh" denilir. Ezü, el-iyâze mastarından; esteîzü de el-istiàze mastarından oluyor. Araplar el-iyâze --aynla, peltek ze ile-- şerrinden sığınmak için; el-liyâz da hayrı taleb için demişlerdir. Elûzü bihî, yâni ondan hayır taleb ediyorum; ezü bihî, ona sığınıyorum mânâsına kullanılan bir kelime.

Şeytan kelimesine gelince; bu şeytan kelimesi ( ) şetane kökünden çıkmıştır. Arapçada şeytan kelimesi ordan türemiştir. O fısk-ı fücûrüyla her türlü hayırdan uzak olduğundan, şetana uzak olmak mânâsına geldiğinden öyle şeytan diye mübâlâğa sîgası, mübâlâğa görünüşü, şekliyle böyle bu kelime konulmuştur.

Lügat alimi, dil bilgini İmam Sibeveyh :

(El-arabu tekl: Teşeytane filânün.) "Araplar, 'Filânca şeytanlaştı.' derler." demiştir. Yâni fısk ü fücûruyla her türlü hayırdan uzaklaştı, şeytan gibi oldu, mânâsına deniliyor. Onun için bunun şatana kökünden geldiği de teşeytana denilmesinden anlaşılıyor. Başka ihtimalleri reddediyor. Bu bakımdan her şerli insana --cin olsun, insan olsun, hayvan olsun--şeytan denildiğini beyan ediyor.

Hatta Hazret-i Ömer böyle bir hayvana binmiş, o da böyle serkeşlik yapmış. Kırbaçla vurmuş, ondan sonra yine devam etmiş. Hayvandan inmiş, "Beni bir şeytanın üstüne bindirdiniz." demiş.

Demek ki hayvan olsun, insan olsun, görünmeyen mahlûkatlar olan hakîkî şeytanlar olsun; hepsine bu şeytan kelimesi kulanılıyor.

Şeytan için başka isimler var. İblis var, Kur'an-ı Kerim'de geçen bir kelime. Şeytan da ayrı bir kelime, aynı mânâya kullanılıyor.

Racim kelimesine gelince; racîm de recmedilmiş, mercûm mânâsına. Yâni faîl veznindeki kelimeler, ism-i mef'ul mânâsına da geliyor, ism-i fâil mânâsı da eğer fiil müteaddî ise iki mânâ da olabilir. Burada racîm, yâni matrûd, recmedilmiş, taşlanmış, kovulmuş, hayırdan uzaklaştırılmış demek.

(Ve cealnâhâ rucûmel-lişeyâtîn) Mülk sûresinde, bu ayet-i kerimeyi hatırlayacaksınız. Bu kayan yıldızların, şeytanlara bir recm olarak kaydığı beyan edilmiş oluyor.

(Ve hafiznâhâ min külli şeytânir-racîm) "Biz onu her racim, recmedilmiş şeytandan koruduk. (İllâ menisterakas-sem'a) ancak kulak hırsızlığı yapanlar hariç. Böyle semâdaki haberleri anlamak için kulak kabartıp, onları anlamaya, dinlemeye çalışan, (feetbeahû şihâbün mübîn) aşikâr bir böyle bir yıldız kayması ona çarpar ve o dinlemeyi engeller." mânâsına.

Allah-u Teàlâ Hazretleri'nin rahmetinden kovulmuş, recmedilmiş ve böyle tardedilmiş olduğundan şeytanın sıfatı racîmdir.

Başka sıfatları var tabii. Laîm deniliyor. Yâni Allah-u Teàlâ Hazretleri kendisine rahmetini vermeyeceğini beyan ettiği için, rahmetten uzak mânâsına, mel'un mânâsına laîm de deniliyor, racîm de deniliyor. Bu mahlûka karşı uyanık olacağız.

Onun için bir işi yaparken, bu İkra' sûresinden anladığımıza göre, "Bismillâhir-rahmânir-rahîm." diye Allah'ın adıyla başlayacağız. Bize emredildiğine göre, tavsiye edildiğine göre, "Ezü billâhi mineş-şeytânir-racîm." diye Allah'tan yardım isteyeceğiz. O işin Allah'ın rızasına uygun olup olmadığını düşüneceğiz, uygunsa yapacağız. Uygun değilse, tabii ona hiç girişmemek gerekir.

Ama hayırlı veya benim dünyama faydalı olan bir şeyi de yaparken, elbette besmele ile başlayabilirim. Siz de başlayabilirsiniz. O zaman da şeytan yarı yolda araya girip, saplama yapıp kandırmasın, yanlış fikirler ile aklımı çelmesin veya gevşetmesin; fikrimi, kalbimi ters istikàmete döndürmesin diye bu da önemli oluyor. Allah-u Teàlâ Hazretleri'ne sığınacağız.

"Ezü billâhi mineş-şeytânir-racîm." diyerek de sığınılabilir. "Estaìzü billlâh; Allah'tan istiàze ediyorum, yâni sığınmamı taleb ediyorum." diye de olabilir.

(Festaiz billâhi mineş-şeytânir-racîm) "Allah'tan sığınma iste!" diye ayet-i kerime emredildiği için, bazı hadis-i şeriflerde o sîga kullanılmıştır.

Meselâ bir hadis-i şerifte Peygamber SAS, buyuruyor ki... Sûre-i Haşr'ın sonundaki üç ayet-i kerimeyi biliyorsunuz, Huvallàhullezî... ayetleri. "Bu sûre-i Haşr'ın sonundaki ayetleri sabahleyin üç defa, 'Estaìzü billâhis-semîil-alîmi mineş-şeytânir-racîm. Ezü billâhis-semîil-alîmi mineş-şeytânir-racîm.' der okursa, akşama kadar yetmişbin melek onun için dua eder. Kim akşamleyin aynı şekilde okursa, sabaha kadar yetmişbin melek ona dua eder, onun hayrını ister." diye bildiriliyor.

Evet, aziz ve sevgili kardeşlerim! Hem Kur'an-ı Kerim'in tefsiri için bunlar bahis konusudur. Kur'an-ı Kerim'i okumaya başlarken ezü-besmele çekeceğiz. Hem de herhangi bir işe girişirken ezü-besmele çekeceğiz.

Biz de ezü-besmeleyi çekiyoruz, anlamını da düşünüyoruz. Allah'tan yardım istiyoruz. Allah'tan yaptığımız hayırlı işi tamamlatmasını niyaz ediyoruz. Bir de bu esnâda şeytanın bizi çelmelememesini, engellememesini, hedefi saptırtmamasını da düşünüyoruz ve şeytandan, şeytanın vesvesesinden, hîlelerinden, oyunlarından, tuzaklarından Allah-u Teàlâ Hazretleri'ne sığınıyoruz.

Allah-u Teàlâ Hazretleri bizi korusun... Her türlü şer sahibinden, yâni insanların ve cinlerin şeytanlarından korusun... Ve bizi her türlü hayırları işlemeye muvaffak eylesin...

d. Peygamber Efendimiz'in Bir Duası

Bir duayı ben daima düşünürüm. Size de söylemek istiyorum bahsi kapatırken. Peygamber SAS Efendimiz'in bir hadis-i şerifinde onun bir duası var, Allah-u Teàlâ Hazretleri'ne şöyle dua ediyor:

RE. 75/3 (Ezü birıdàke min sahatike) "Yâ Rabbi ben senin gazabından, kızmandan senin hoşnutluğuna sığınırım. (Ve biafvike min ukbetike) Beni işlediğim bir hatalı işten dolayı cezalandırmandan affına sığınırım. (Ve bike minke) Senden yine sana sığınırım. (Üsnî aleyke) Sana senin güzel sıfatlarını düşünerek medh ü senâlarda bulunurum. (Lâ eblüğu külle mâ fîke) Ama acizim; ne kadar söylesem bütün sıfatlarını saymaya, seni hakkıyla senâ etmeye gücüm yetmez." diye buyuruyor.

Yâni Allah'tan gelecek cezalara karşı yine Allah'a sığınacağız. Allah'ın kızmasına karşı, Allah'ın lütfuna, ikramına, rızasına sığınacağız. Ondan yine ona sığınacağız.

Bir de Allah'tan gayri, zaten ne gelirse gücün kuvvetin sahibi, asıl Allah-u Teàlâ Hazretleri'dir. İmtihan olarak mâdem şeytanı yaratmış, dünyayı süslemiş, cennete gidecek yolda bir sürü tuzaklar var. Bir sürü mâniler var... Ne yapacağız? Onlardan da, yâni mahlûkatın şerlilerinden, yaratıkların şerlilerinden de Allah-u Teàlâ Hazretleri'ne dâimâ sığınacağız.

Allah-u Teàlâ Hazretleri bizi korusun, sevdiği kul eylesin... Her işimizi onu düşünerek ve onun rızasını kazanmak için yapalım. Ve bu arada da hem kendisinin kahrına, gazabına uğramaktan, hem de yarattığı şeytan gibi, cinlerin şeytanları veya insanların da şeytanlaşmış olanlarının gelip de aklımızı karıştırmasından Allah bizi korusun.

Biliyorsunuz, aziz ve muhterem kardeşlerim, şimdi ben bir kaç gündür --biraz tefsir sohbeti içinde şöyle bir şey olsun diye güncel haber vereyim-- ayağımın tozuyla yeni Saray-Bosna'dan geliyorum. Oraları gördüm. Savaş alanlarını gördüm. Böyle bombalarla yıkılmış, tahrib edilmiş binaların resimlerini çektik. Oradaki kardeşlerimizle tanıştık, görüştük. Mermi parçalarını önümüze dizip resim çektirdik. O düşmanların ne kadar zulümler yaptığını dinledik.

İmanın çok düşmanı var, müslümanların çok düşmanı var! İnsanların çok şeytanları var, yâni şeytanlaşmış olanları var. Maskelileri var. Güzel, böyle kuzu postuna bürünüp de, aslında kurt gibi parçalayıcı, yırtıcı olanlar var. Nezâketli görünüp de, eğilir gibi yapıp da insanın ayağının altına karpuz kabuğu koyup kaydıranlar var. Kötülüğünü isteyenler var...

Buralardan ibret alalım. Yâni bu tefsir dersinden günlük hayatımıza bir ders çıkartalım. Görünen ve görünmeyen çok düşmanlar var. İmanın düşmanları var, hayatımızın düşmanları var, milletimizin düşmanları var, dinimizin düşmanları var, ülkemizin düşmanları var. Parçalamak isteyenler var, ezmek isteyenler var. İmanı alıp sömürmek isteyenler var. Kendilerine benzetmek isteyenler var. Her şer sahibinden Allah'a sığınalım, bir de şerlileri anlamak için gözümüzü açalım!

Allah-u Teàlâ Hazretleri cümlenizi gaflet uykusuna düşürmesin... Düşmüş olanları da gaflet uykusundan, nevm-i gafletten uyandırsın, ikaz eylesin... Uyanık müslüman olarak, basîretli müslüman olarak, ârif müslüman olarak, ferâsetli müslüman olarak yaşayıp, hakkı hak olarak görüp ona uymayı nasib eylesin... Bâtılı bâtıl olarak görüp, teşhis edip, anlayıp, bâtıldan, yanlıştan, boştan, anlamsızdan, işe yaramazdan elimizi, eteğimizi çekip, uzaklaşmayı, boşuna oyalanmamayı nasib eylesin...

Cümlemizi şu hayat imtihanını güzel başarıp, huzuruna sevdiği, razı olduğu kullar olarak varıp, cennetine girenlerden, cemâlini görenlerden; Habîb-i Edîbine Firdevs-i A'lâ'da komşu olanlardan eylesin...

Her şey bu ana çizgi üzerinde gönlünüzce olsun aziz ve sevgili Ak-Radyo ve Ak-Televizyon izleyicileri!..

Esselâmü aleyküm ve rahmetullàhi ve berekâtühû!..

20. 10. 1998 - ALMANYA