12. DERS
Eûzü billâhi mineş şeytànir racîm.
Bismillâhir rahmânir rahîm.
Elhamdü lillâhi rabbil alemîn... Ves salâtü ves selâmü alâ seyyidinâ muhammedin ve âlihî ve sahbihî ecmaîn...
Mefhari mevcûdât muhammed mustafâ râ salevât!..
Seyyidüs sâdât muhammed mustafâ râ salevât!..
Habîbi hüdâ muhammed mustafâ râ salevât!..
Hazret-i Osmân RA buyurmuş ki:
"Beş şey vardır ki, insanın müttakî olduğuna alâmettir:
1. [Dinini ıslah edenlerle bir arada oturması.]
2. Diline ve iffetine sahib olması.
3. Dünyalık gelince kabarmak; bu da iyi değil... Bunu yapmıyor. Dinden bir şey öğrenince bunu canına minnet biliyor.
4. Haram karışır korkusundan helâlden bile sakınarak yiyor.
5. [Bir de insanların hep kurtulduğunu, yalnız kendisinin mahvolduğunu görmesi.]"
Hazret-i Ali RA buyurmuş ki:
(Lev lâ hamsü hısàlin lesàren nâsü küllühüm sàlihîn) "Beş huy olmasaydı insanların hepsi salihlerden olurdu:
1. (Evvelühâ bir re'yil kanâatü bil cehli) Cahilliğe kanaat edilmesi...
Cahillik okuma yazma bilmemek demek değildir; cahillik Allah'ı bilmemektir. Sahâbe-i kirâmın çoğu okuma yazma bilmezlerdi. İnsanın içerisinde irfan olmalı!..
2. (Vel hırsu aled dünyâ) [Dünyaya karşı ihtiraslı olunması.]
3. (Veş şuhhu bil fadli) [Artık mal ile cimrilik etmek.]
4. (Ver riyâu fîl amel) Amellerde riyâ olması...
5. (Vel i'câb) Kendinden başkasını beğenmemek..."
Cumhûr-i ulemâ'dan:
Allah-u Teâlâ Peygamber SAS Efendimiz'e beş kerâmetle ikram etmiştir:
1. İsmi: Cenâb-ı Hak hiç bir yerde "Yâ Muhammed!" dememiştir. Hep "Yâ rasûlallah!" demiştir. Onun için, ismi anılınca salevât getirmek vâcibdir. Evlâdına Muhammed ismini koyanlara da, SAS Efendimiz şefaat edecek.
2. Cismi: Ne istediyse ona hepsini vermiştir.
3. A'tâ: İstemeden istediğini vermiştir.
4. Hatâ': Günahları işlemeden affetmiştir.
5. Rızâ: Cenâb-ı Hak ondan râzıdır.
Abdullah ibn-i Amr ibn-i As RA'dan:
Beş şey kimde olursa, dünyada da ahirette de mes'uddur:
1. Ara sıra, dâimâ zikrullahı dilinden bırakmıyor, "Lâ ilâhe illalah, muhammedür rasûlüllah" diyor.
2. Bir kazâ olunca, "İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi râciûn, ve lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâhil aliyyil azîm" diyor.
3. Bir nimet verilince, ona karşılık, "Elhamdü lillâh" diyor.
4. Bir şeye başlarken, "Bismillâhir rahmânir rahîm" diyor.
5. İşlediği hatâlar için, "Estağfirullahel azîm, ve etûbü ileyh" diyor.
Hasan-ı Basrî Hazretleri buyurmuş ki:
(Mektûbün fit tevrâti hamsetü ahrufin) Tevrat'ta beş harf vardır:
1. (İnnel gunyete fil kanâati) Zenginlik kanaattedir.
2. (Ve ennes selâmete fil uzleti) Selâmet uzlettedir. Her şeye burnunu sokma!..
3. (Ve ennel hurmete fî rafdış şehevâti) Hürmete lâyık olmak isteyen, şehvetleri terkeder.
4. (Ve ennet temettüa fî eyyâmin tavîletin) [Madden ve mânen faydalanmak uzun günlerdedir.]
5. (Ve ennes sabra fî eyyâmin kalîletin) [Sabır kısa ve az günlerdedir.]
Peygamber SAS Efendimiz buyurdular ki:
(İğtenim hamsen kable hamsin) "Beş şey gelip çatmadan önce beş şeyi ganimet bil:
1. (Şebâbeke kable heremike) İhtiyarlık gelmeden önce gençliğinin...
2. (Ve sıhhateke kable sakamike) Hastalığa yakalanmadan önce sıhhatinin...
3. (Ve gınâke kable fakrake) Fakirliğe düşmeden önce zenginliğinin...
4. (Ve hayâteke kable mevtike) Ölümden önce hayatının...
5. (Ve ferâğake keble şugulike) Meşguliyet gelmeden önce boş vaktinin kıymetini iyi bil!"
Bazı hukemâdan:
Takvâdan önce beş zorluk vardır, bunu geçmek lâzım:
1. (İhtiyârüş şiddeti alen ni'meti) Şiddeti nimete ihtiyar etmek, sıkıntı çekmek lâzım!..
2. (İhtiyârul cehdi aler râhati) Gayreti rahata ihtiyar etmek, çalışmak lâzım!..
3. (İhtiyârüz zülli alel izzi) İzzete karşılık zilleti ihtiyar etmek lâzım!..
4. (İhtiyârüs sükûti alel fudl) Sükûtu çok konuşmaya ihtiyar etmek lâzım!..
5. (İhtiyârül mevti alel hayâti) Yaşamaya karşı ölümü ihtiyar etmek lâzım!..
Peygamber SAS Efendimiz'den:
1. (Ennecvâ yuhassınül esrâr) İki kişi arasındaki gizli konuşma, sırları muhafaza eder. İnsanın esrarını ifşâ etmemek lâzım!..
2. (Ves sadakatü yuhassınül emvâl) Sadaka malları muhafaza eder. Az sadaka çok belâlar def eder.
3. (Vel ihlâsu yahassınül a'mâl) İhlâs, amellerin muhafazasını temin eder.
4. (Ves sıdku yuhassınül akvâl) Sadakat da, sözlerin kalesidir.
5. (Vel meşveretü yuhassinül arâ') Meşveret de görüşleri muhafaza eder. Meşverette çok hayır vardır derler. Emirlerinizi müşâvere ediniz.
Yine Peygamber SAS buyurdular:
Para toplamakta beş tane sıkıntı vardır:
1. Malı toplamak için yorulacaksın.
2. Allah'ın zikrinden geri kalacaksın.
3. Bunları birisi alır diye, hırsızdan korkacaksın.
4. Verilmeyecek yere de, bahil demesinler diye vereceksin.
5. Salihlerle oturmaya fırsat bulamazsın.
Süfyân-ı Sevrî Hazretleri buyurmuşlar ki:
(Lâ yecmeu fî hâzihiz zemani liehadin mâlün illâ ve indehû hamsü hısâlin) "Bu zamanda, --bin sene evvel-- hiçbir kimse şu beş huya sahib olmadıkça onda mal toplanmaz:
1. (Tûlül emel) Tûl-i emel.
2. (Ve hırsun gàlib) Şiddetli hırs.
3. (Vu şuhhün şedîdün) Sıkılık, şiddetli cimrilik...
4. (Ve kalîletül vera') Vera' azlığı.
5. (Ve nisyânül âhireh) Ahireti unutmak.
Hâtem-i Esam'dan:
(El'aceletü mineş şeytân, illâ fî hamsi mevâdıa) Acele şeytandandır, ancak şu beş şey hariç; (feinnehâ min süneni rasûlillahi sallahu aleyhi ve sellem) çünkü o beş Rasûlüllah SAS'in sünnetlerindendir:
1. (İt'âmüd dayfi izâ nezele) Misafire acele sofrayı koy!
2. (Ve techîzül meyyiti izâ mâte) Ölmüş kimseyi hemen defnedin!
3. (Ve tezvîcül binti izâ belağte) Kız oniki yaşına gelince hemen evlendir.
4. (Ve kadàüd deyni izâ vecebe) Borcun varsa, hemen öde!
5. (Vet tevbetü minez zenbi izâ ferata) Günahtan, dünya işlerinden hemen tevbe et!..
Muhammed ibn-i Düriy demiş ki:
(Şakıye iblîsü bihamseti eşyâe) "İblis beş şeyden dolayı şakî olmuştur:
1. (Lem yukırra biz zenbi) Günahını ikrar etmedi.
2. (Ve lem yündem) Nedâmet de etmedi.
3. (Ve lem yelüim nefsehû) Ben haklıyım dedi, nefsini kınamadı.
4. (Ve lem yu'zim alet tevbeti) Tevbeye azmetmedi.
5. (Ve kanata fî rahmetillâh) Allah'ın rahmetinden ümidini kesti."
(Ve saide âdemü bihamseti eşyâe)" Hazret-i Adem de beş sebepten affedildi, saîd oldu:
1. (Ekarra biz zenbi) Günahını itiraf etti.
2. (Ve nedime aleyhi) Nedâmet etti.
3. (Ve lâme nefsehû) Nefsine levmetti.
4. (Ves esraa fit tevbeti) [Tevbede acele etti.] İstiğfar etti.
5. (Ve lem yaknut min rahmetillâh) Allah'ın rahmetinden ümidini kesmedi.
Şakîk-ı Belhî (Rh.A) demiş ki:
"Beş huya devam ediniz:
1. Allah'a olan ihtiyacınız kadar kulluk edin!
2. Dünyada kalacağınız kadar dünyadan alın!
3. Azaba dayanacağınız kadar günah işleyin!
4. Kabirde azık lâzım; kabirde duracağınız kadar dünyada azık hazırlayın!
5. Cennette kalacağınız kadar salih amel işleyin!"
Hazret-i Ömer RA buyurmuş ki:
1. Bütün dostları aradım, dili tutmaktan daha iyi bir dost bulamadım.
2. Bütün esvabları aradım, verâ'dan, şüpheli şeylerden kaçınmaktan daha güzel esvab bulamadım.
3. Bütün malları araştırdım, kanâatten daha iyisini bulamadım.
4. Bütün iyilikleri araştırdım, en iyisinin nasihat olduğunu gördüm.
5. Bütün taamları araştırdım, sabırdan daha tatlısını bulamadım.
Bazı hukemâdan:
(Ezzühdü hamsü hısàlin) "Zühd beş haslettir:
1. (Essikatü billâh) Allah'a itimad.
2. (Vet teberrî anil halk) Halka iltifat etmemek.
3. (Vel ihlâsu fil amel) Amelde ihlâs üzere olmak.
4. (Vehtimâlüz zulm) Zulme zulümle mukabele etmemek.
5. (Vel kanâatü fil yed) Kimsenin elindekine göz dikmemek, elindekine kanâat etmek."
Peygamber SAS buyuruyor ki:
(Seye'tî alâ ümmetî zemânün yuhibbûnel hamse ve yensevnel hams) "Ümmetimin üzerine öyle bir zaman gelecek ki, beş şeyi sevecekler, beş şeyi de unutacaklar:
1. (Yuhibbûned dünyâ ve yensevnel âhireh) Dünyayı sevecekler, ahireti unutacaklar.
2. (Ve yuhibbûnel hayâte ve yensevnel mevt) Hayatı sevecekler, ölümü unutacaklar.
3. (Ve yuhibbûnel kusra ve yensevnel kabubûr) Köşkleri, sarayları sevecekler, kabirleri unutacaklar.
4. (Ve yuhibbûnel mâle ve yensevnel hisâb) Malı sevecekler, hesabı unutacaklar.
5. (Ve yuhibbûnel halka ve yensevnel hàlik) Halkı sevip Hàlikı unutacaklar."
Yahyâ ibn-i Muaz (Rh.A) şöyle demiş:
1. Yâ Rabbi! Geceler ancak sana yalvarmakla güzelleşir.
2. Gündüzler de ancak sana ibâdet tâat etmekle güzelleşir.
3. Dünya ancak seni zikretmekle güzel olur.
4. Ahiret ancak senin affınla güzel olur.
5. Cennetin güzelliği de ancak senin cemâlini görmekle olur.
Allah cümlemizi affetsin... Tevfikàt-ı samedâniyyesine mazhar etsin... Sevdiği ve râzı olduğu kulları arasına cümlemizi kabul eylesin... Cennetiyle cemâliyle cümlemize ikrâm eylesin...
El-Fâtiha!..
9. 10. 1974 / Ramazan 1394