EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Prof. Dr. Saliğ TUĞ

Hâmiden lillâh ve nüsalliyen alâ nebiyyih.

Bunca güzel menâkıbın ortaya konduğu bu kürsüden, benim gibi tasavvuftan nasibi olmayan kimsenin bir iki kırıntı hatırası belki not tutanlar ve ilerde bir külliyat meydana getirecekler için yardımcı olur düşüncesiyle söz aldım.

Gerçekten bugün Türkiyemizde ve dünyada eğitim ve öğretim iki ayrı daldır. Birbiriyle yakın ilişkisi olmakla beraber, öğretim eğitim demek değildir. Eğitim de öğretim demek değildir. Nitekim, Din Eğitimi Genel Müdürlüğü bugün Din Öğretimi Genel Müdürlüğü şeklinde ismini, programını değiştirmiştir. Millî Eğitim Bakanlığı adını taşımakla beraber, bugün imam-hatip liselerinde öğretim yapılmaktadır. Eğitimin ancak kırıntısı söz konusudur.

Üniversitelerimizdeki İlâhiyat Fakülteleri, öğretim fakülteleridir. Eğitim çok az nisbetlerde ele alınabilmektedir, programda yeri yoktur.

--Peki ne olacak bu eğitim?.. Eğitim Türkiyemizde ve insanlar arasında kimler tarafından gereçekleştirilecek?..

İşte burada peygamberlerin varisleri olan alimler imdada yetişmektedir. Peygamberimiz'in bir hadisine göre, kıyamete kadar abdâl, aktâb, evliyâ ünvanlarını taşıyacak eğitimciler bâkîdir. Bunlar vasıtasıyla eğitim gerçekleştirilebilecektir.

Öğretim kolaydır. Bilen kimseler, hattâ müsteşrikler bile bildikleri için bazı şeyleri öğretebilirler. Fakat esas eğitim meselesi, Peygamberimiz'in buyruğundaki ebdâl, aktâb ve evliyâ tarafından gerçekleştirilecektir.

Muhterem Dostum Es'ad Coşan Beyefendi, "Bazı şeyler kitaplardan alınamıyor." dedi; gerçekten de öyledir. Kitap çok şey yazar, fakat verdiği şey azdır. Öğretir ama, eğitmez. Eğiten kimse insandır. İşte az evvel menkıbeleriyle ortaya konan bir büyüğümüzün, insanları nasıl eğittiği, nasıl sevkettiği, hayata nabıl intibak ettirdiği ve hayattan sonraki esas bekà alemine nasıl hazırladığını birer parça gördük.

Hoca efendiye intisab etmemekle -- işte nasipsizliğim orda diye söyleyeyim-- birlikte onunla çeşitli münasebetlerle görüşmüştük. Bütün bu sayılan vasıfları ben de kendisinde müşahede ettim. Özellikle ilmîlik vasfını gördüm, insaf vasfını gördüm... Adaletle davranma vasfını gördüm, müsamahasını gördüm.

Herhalde kendisine "Bazı kitapları okuyalım mı, okumayalım mı?" gibi sorular sorulmuş. Şimdi Amerika'da tebliğ vazifesiyle bulunan meslektaşım Yusuf Ziya Kavakçı, "Gel," dedi, "Hocaefendi çok mühim bir cuma hutbesi verecek!" dedi. "Peki..." dedim. Tabii her zaman, her yerde cuma namazını kılıyoruz, "Bugün de orda kılalım!" dedim.

Bakın insaf ve adalet duyguları nasıl gerçekleşiyor. Hatırladığıma göre, --o hutbede bulunanlar varsa, lütfen düzeltsinler-- kendisi kitap okumanın fazîletlerinden bahsetti:

"--Her kitap okunur; ancak gerekli olan herkesin kendi kültür ve bilgi seviyesine uygun kitaplar okumasıdır." dedi. "Herkes her kitabı okumakla me'mur değildir, gücü yetmez. O halde herkes kendisine uygun kitaplar okusun!" dedi.

Tabii bu orda kalmak mânâsına değil de, gitgide tekâmül etmekle, gelişmekle ilgili de bir iştir.

Bir husus da hacla ilgili... Bir karavan edinmiştik, çoluk çocuğu da bindirdik. Sonradan hac esnasında öğrendiğime göre, Hocaefendi de hacdaymış. Biz görüşemedik, buluşamadık ama, gıyâben, bulunduğu yerlerden uzaktan takib ettim. Sonra o da benim karavanla haccı tamamladığımı bir yerden duymuş ki, İskenderpaşa'da beni kabul buyurduğunda, bu karavanla hac etmenin faziletlerinden bahsetti. Yâni, benim yaptığım işin, iyi bir şey olduğunu söyledi.

Sonradan da başkalarından duyduğuma göre, böyle yapılmasını onlara sanki onlara hayranlıkla etmiş. O devirde tabii yollar açıktı, karayoluyla hacca gitmek mümkündü, 1976 senesi... Benim hatıralarım kırıntı şeklinde bu bir iki husustur. Kendilerine kimbilir intisab etseydim belki burada anlattığımdan daha fazla bazı şeyleri burada nakletme imkânını bulabilecektim. Teşekkür ederim.

14. 11. 1993 - Hâcegân / İSTANBUL